Homeostaza, czyli balans organizmu

Pojęciem homeostazy określa się zdolność organizmu do zachowania względnie stałych warunków, w jakich funkcjonują komórki składające się na organizm. Homeostaza, to samoregulacyjne procesy biologiczne, które utrzymują w równowadze takie parametry ciała, jak:

  • temperatura,
  • pH krwi i innych pÅ‚ynów ustrojowych,
  • ciÅ›nienie tÄ™tnicze,
  • ciÅ›nienie osmotyczne,
  • objÄ™tość pÅ‚ynów w organizmie,
  • zawartość w pÅ‚ynach ustrojowych zwiÄ…zków chemicznych,
  • poziom tlenu i dwutlenku wÄ™gla.

Innymi słowy, jest to zdolność zapewnienia poszczególnym komórkom takich warunków bytowania, aby były w stanie nie tylko przeżyć, ale również rozmnażać się i prawidłowo funkcjonować.

Organizm jako zbiorowość komórek

Budowa komórki

Nasze patrzenie na organizm jako spójną całość, co najwyżej składającą się z róznych organów, nie do końca jest właściwe, bo jest dużym uogólnieniem. Z mikrobiologicznego punktu widzenia powinniśmy patrzeć na organizm ludzki jak na zbiorowość komórek, które same są odrębnymi bytami biologicznymi. W miarę postępu ewolucji wyspecjalizowały się w różnych funkcjach i to pozbawiło je zdolności samodzielnego funkcjonowania. To takie swoiste poświęcenie wolności i niepodległości dla wygodniejszych i pewniejszych warunków życia.

Ciało ludzkie jest zlepkiem pojedynczych komórek, które połączone w jedną społeczność muszą komunikować się między sobą i kooperować. Muszą również zabezpieczyć sobie odpowiednie do funkcjonowania środowisko wewnętrzne. W miarę mośliwości odtwarzają utracone części ciała. Zapewniają także następców na sprawowanych funkcjach, bo same też się starzeją i umierają.

Mitochondrialne DNA

To, jak dalece czÅ‚owiek jest zbudowany na bazie prymitywnych organizmów, niech zobrazuje fakt, że komórki ciaÅ‚a nie sÄ… też najniższÄ… formÄ… życia budujÄ…cÄ… ciaÅ‚o czÅ‚owieka. W każdej komórce znajdujÄ… siÄ™ organelle odpowiedzialne m.in. za wytwarzanie energii – mitochondria. Wiadomo już, że sÄ… to wchÅ‚oniÄ™te przez komórki w zamierzchÅ‚ych czasach bakterie. Bakterie te nie zostaÅ‚y strawione, tylko zaprzÄ™gniÄ™te do pracy na rzecz ówczesnego organizmu jednokomórkowego. NastÄ™pnie w procesie ewolucji ów organizm staÅ‚ siÄ™ komórkÄ… ciaÅ‚a. Charakterystyczne jest to, że mitochondria zachowaÅ‚y swoje wÅ‚asne DNA, odrÄ™bne od DNA ludzkiego organizmu.

Homeostaza warunkiem zdrowia

Wróćmy jednak do głównego wątku. Homeostaza (obecnie używa się też pojęcia allostazy) organizmu jest koniecznym warunkiem zdrowia. Jest więc niezbędna do prawidłowego funkcjonowania tegoż organizmu. Oznacza to też, że każda choroba ma swoje podłoże w zachwianiu równowagi organizmu. A więc u podstaw skutecznego leczenia powinno znajdować się przede wszystkim dążenie do odzyskania homeostazy. Z takiego założenia wychodzą różne metody medycyny naturalnej. Stopniowo harmonizują organizm, doprowadzając go do zdrowia, co może jest procesem powolnym, ale za to trwałym.

Natomiast medycyna akademicka zbyt często traci z oczu potrzebę równoważenia organizmu pacjenta. Często działa na zasadzie aplikowania na dany objaw choroby silnie działającego leku, nie bacząc na ujemne działania tegoż leku. Dzieje się tak w myśl zasady wyboru mniejszego zła. Jest to uzasadnione w gwałtownych procesach chorobowych, gdzie przeżycie człowieka staje się priorytetem. Transponowanie tego podejścia na każdy lżejszy przypadek chorobowy jest jednak niezasadne. Czasem jest to nawet szkodliwe, gdy ujemne działania syntetycznych leków burzą homeostazę. Zdecydowanie korzystniejsza byłaby stała współpraca lekarzy ze specjalistami medycyny naturalnej, co w niektórych krajach już ma miejsce.

Mechanizmy regulacyjne organizmu

Homeostaza to zdrowie

Przywracające homeostazę mechanizmy regulacyjne organizmu można podzielić na dwie grupy:

  • fizjologiczne, jak na przykÅ‚ad zwiÄ™kszenie tÄ™tna skutkujÄ…ce podwyższeniem temperatury, ale również zwiÄ™kszonym natlenieniem,
  • behawioralne, czyli na przykÅ‚ad bodziec do wyjÅ›cia z cienia, aby siÄ™ ogrzać, albo napicia siÄ™ zimnej wody w celu ochÅ‚odzenia.

Medycyna naturalna dysponuje wieloma metodami i technikami wspomagającymi homeostazę. Są to: ziołolecznictwo, odpowiednie nawyki żywieniowe, różnorakie terapie manualne, a także metody utrzymania równowagi psychicznej. Wiele z nich pojawiać się będzie na tym blogu i służyć będzie czytelnikom do samodzielnej pracy nad homeostazą własnego organizmu.