Lasoterapia
Dlaczego lasoterapia jest taka wyjątkowa dla organizmu?
Z perspektywy milionów lat ewolucji, tworzenie i zamieszkiwanie przez homo sapiens miast, to zaledwie chwila. To jakieś sto, z górą dwieście lat, gdy część populacji przeniosła się ze wsi do miast. Wcześniej ludzie zdobywali pożywienie uprawiając pola, użytkując lasy i akweny wodne. Jeszcze wcześniej nasi przodkowie, którzy opuścili z jakichś powodów afrykańskie sawanny, osiedlili się w rozległych lasach i mokradłach naszego kontynentu. Związali się wówczas z lasem jak każdy inny leśny gatunek. Powiązanie to występowało nie tylko na płaszczyźnie pozyskiwania pokarmu, bo las to nie tylko zdrowe powietrze, zioła i grzyby. Są to również emocje i uczucia, wyzwania intelektualne, twórcza inspiracja i przeżycia duchowe.
Od kiedy ludzie zaczęli zamieszkiwać wielkie miasta, odcinając się niemal całkowicie od natury, ich samopoczucie zaczęło się pogarszać. Wówczas pojawiły się tzw. choroby cywilizacyjne. Wywołuje je siedzący trybem życia, przepracowanie, stres, zła dieta, a także brak naturalnego otoczenia.
Nad pozytywnym wpływem kontaktu z naturą na ludzi wyobcowanych ze środowiska naturalnego, przeprowadzono już wiele badań naukowych. Potwierdzają one ten korzystny zdrowotnie wpływ.
Lasoterapia korzystnie wpływa na organizm
Najskuteczniejszą i najpełniejszą formą terapii opartej o kontakt z naturą jest lasoterapia. Zarówno zwykłe spacery leśne, jak też bardziej wyrafinowane metody. np.: „kąpiele leśne”, przynoszą wiele korzyści dla organizmu. Pokazuje to dobrze przebadany naukowo temat poprawy odporności albo obniżenia poziomu stresu. Jest to też relaksacja ciała, osiągana wskutek obniżenia aktywności układu współczulnego i jednocześnie aktywacji przywspółczulnego. Następuje również normalizacja ciśnienia krwi i spadek aktywności mózgowej kory przedczołowej. Osiągana jest homeostaza organizmu.
Dr n. med. Katarzyna Simonienko, badaczka i twórczyni pojęcia „lasoterapia”, tak opisuje czynniki prozdrowotne obecne w lesie:
Co sprawia, że kąpiele leśne mają pozytywny wpływ na ludzkie zdrowie? Powodują to przede wszystkim znajdujące się w powietrzu czynniki aerobiologiczne, a więc mikrobiota i fitoncydy, a także specyficzne dla środowisk leśnych czynniki klimatyczne: nasłonecznienie, temperatura, wilgotność oraz jonizacja powietrza1.
Kąpiele leśne praktykowane w kręgu kultur zachodnich nawiązują do japońskiej praktyki „shinrin-yoku”. To jedna z technik medycznych, której poświęcone są nawet całe centra medyczne Kraju Kwitnącej Wiśni. Nazwę „shinrin-yoku” wymyślił w 1982 roku ówczesny dyrektor Japońskiej Agencji Leśnictwa Tomohide Akiyama. Chciał promować tę unikalną praktykę łączącą wizyty w lesie z prozdrowotną ekoturystyką. Wtedy to japońscy naukowcy rozpoczęli systematyczne badania nad wpływem substancji wydzielanych przez leśne środowisko na ludzki organizm. Badania nieprzypadkowo rozpoczęto na wulkanicznej wyspie Yaku. Wyspa ta objęta jest ochroną ze względu na dziką i nienaruszoną od kilku tysięcy lat florę, tworzącą spektakularny krajobraz.
W praktyce kąpieli leśnych nie chodzi oczywiście o zażywanie kąpieli w leśnych strumieniach. Chodzi o bardziej eteryczne doznania związane z poruszaniem się w przestrzeni i atmosferze lasu, gdzie powietrze przybiera formę przypominającą wodę z jej prądami i falami. Jest niewidocznym wypełnieniem przestrzeni, tłem, na którym uwidaczniają się choćby kształty chmur przepływających po oceanie nieba. W powietrzu egzystują żywe ekosystemy, niezależnie czy są to tylko nici pajęcze, czy ptaki i owady. Powietrze przenosi pyłki, nasiona, zarodniki grzybów i składniki gleby. Podobnie i dźwięk, przenosi się, rozprzestrzenia i zanika w powietrzu. Takim oceanem, w którym kąpiemy się od zawsze, jest atmosfera ziemska.
Elementy kąpieli leśnych
Głównymi elementami praktyki kąpieli leśnych jest otwarcie na doznania zmysłowe i nawiązanie kontaktu z uzdrawiającą mocą przyrody. Spacerując po lesie w zgodzie z zaleceniami tej praktyki, wprowadzamy ciało i umysł w spokojny i wyciszony stan. Dzieje się tak, gdyż terapia ta korzysta z zalet bycia w stanie uważności, bycia „tu i teraz”. W ten sposób osiągamy wewnętrzną ciszę, gdy ustaje gonitwa myśli i tworzy się przestrzeń, aby usłyszeć głos intuicji.
Co więc odróżnia kąpiele leśne od zwykłego spaceru po lesie? Jest to tempo – spacerujemy bardzo wolno i swobodnie. Podobnie dystans – nie ma potrzeby wędrowania daleko, czasem jest to pół kilometra, a czasem można odbyć kąpiel leśną pod gałęziami jednego drzewa. Przede wszystkim w odróżnieniu od zwykłych spacerów, porzucamy wszelkie oczekiwanie, że czas spędzony w lesie będzie się wiązał z poznawaniem faktów naukowych dotyczących przyrody. Porzucamy racjonalny umysł na rzecz skupienia się na doznaniach zmysłowych i pozawerbalnych. Przyjmujemy otwartymi zmysłami „dary”, jakie oferuje nam las: dźwięki, widoki i energię.
Kąpiel leśna to forma komunikacji ze światem przyrody. Przy czym przyjmujemy postawę wzajemności. Nie przychodzimy do lasu, żeby tylko i wyłącznie zaspakajać swoje potrzeby psychiczne, wykorzystując w ten sposób przyrodę, ale odwzajemniamy się naturze, przyjmując postawę dialogu i partnerstwa. Jesteśmy częścią sieci wzajemnych połączeń między wszystkimi żywymi istotami. Bez przyrody nie jesteśmy w stanie istnieć, a wzajemność, to dbałość o jej dobrostan.
Kąpiele leśne budują w człowieku poczucie jedności między wszystkimi żywymi istotami.
1 Simonienko K. Lasoterapia. Bielsko-Biała 2021.
Zapraszam też do obejrzenia mojego filmu o lasoterapii:
