Naturalne sposoby na obrzęki

Dzisiaj zajmiemy się tematem, który dotyczy wielu osób, zwłaszcza ludzi nieco starszych – zajmiemy się obrzękami ciała. Omówimy sobie pokrótce działanie kluczowego w tej kwestii układu limfatycznego oraz powiemy, jakie są naturalne sposoby na obrzęki. Dzięki temu, w lżejszych przypadkach, każdy będzie mógł skutecznie radzić sobie z tą dolegliwością.

Obrzęk ciała

Zacznijmy od tego, że obrzęk to objaw, który potocznie jest nazywany opuchlizną, ponieważ polega właśnie na „spuchnięciu” lub „gromadzeniu się wody” w danej części ciała. Jeśli jest wynikiem stanu zapalnego, to dodatkowo towarzyszy mu zaczerwienienie i ból.

Obrzęk powstaje w wyniku zatrzymania się zbyt dużej ilości płynu w przestrzeni międzykomórkowej organizmu. Może mieć charakter miejscowy, bądź uogólniony. Dalej omówimy sobie to, w jaki sposób płyny dostają się w otoczenie komórek i jak są usuwane przez nasz układ limfatyczny.

Obrzęk może być wynikiem: choroby (serca, wątroby, tarczycy, nerek), leczenia, ciąży, a często też problemów z układem krążenia. Może on dotyczyć m.in. kończyn dolnych (np. kostek, stopy), okolicy krzyżowej, twarzy. Jedną z przyczyn obrzęku może być także reakcja alergiczna organizmu. Do obrzęków może dochodzić również w wyniku oparzeń.

Układ limfatyczny

Układ limfatyczny jest jednym ze strażników homeostazy organizmu i posiada trzy podstawowe funkcje: odpowiada za równowagę płynów, wchłanianie tłuszczów oraz odporność organizmu.

Omawiany układ ma swój początek przy każdej komórce ciała, a kończy się, znajdując ujście w dużych naczyniach żylnych przy sercu. Składa się z narządów limfatycznych (śledziona, grasica, migdałki, węzły chłonne) oraz naczyń limfatycznych (zbiorczych i obwodowych, tzw. kapilarów limfatycznych).

Niezmiernie ważną funkcję układu limfatycznego jest obrona ciała przed niechcianymi organizmami. W swoich organach wytwarza on białe krwinki, zwane limfocytami, które po dotarciu do węzłów chłonnych, są filtrowane i aktywowane przez kontakt z wirusami, bakteriami i innymi patogenami. Aktywowane limfocyty tworzą przeciwciała i zaczynają obronę organizmu.

Omawiany układ limfatyczny pełni rolę swojego rodzaju „kanalizacji” ciała. Wraz z układem krwionośnym jest on częścią układu krążenia. Również naczynia limfatyczne mają podobną budowę do naczyń krwionośnych. Posiadają na przykład zastawki, które zapewniają przepływ limfy (chłonki) tylko w jedną stronę.

Układ krwionośny jest układem zamkniętym, a układ limfatyczny półzamkniętym. O ile układ krwionośny rozprowadza i sprowadza krew z powrotem do serca, które jest też pompą zapewniającą stały przepływ krwi, o tyle układ limfatyczny sprowadza limfę tylko z powrotem do dużych żył znajdujących się tuż przed sercem. Nie posiada on własnej pompy, więc przepływ jest zapewniany mechanizmami pośrednimi:

• siłą grawitacji, która dzięki zastawkom w naczyniach limfatycznych zapewnia ruch płynów tylko w jedną stronę,
• pompą mięśniową, czyli mięśniówką ścian naczyń limfatycznych i pozostałymi mięśniami ciała, które poprzez ruch przeciskają limfę dalej,
• siłą ssącą klatki piersiowej, która podczas ruchów oddechowych wytwarza podciśnienie, ale i same ruchy przepony masują naczynia limfatyczne, przepychając chłonkę.

Wszystkie wymienione mechanizmy zapewniające przepływ w układzie limfatycznym są wykorzystywane do pobudzenia go do działania naturalnymi sposobami na likwidację obrzęków.

Gromadzenie się płynu w tkankach

Układ limfatyczny jest uzupełnieniem układu krwionośnego w procesie resorpcji.

Układ krwionośny poprzez tętnice i naczynia włosowate dostarcza krew w przestrzeń międzykomórkową. Jak już wspominałem we wcześniejszych wpisach, komórki z mikrobiologicznego punktu widzenia są odrębnymi bytami połączonymi w kolonię stanowiącą ludzkie ciało. Na ogół nie są ze sobą ściśle połączone, bo oddziela je pusta przestrzeń, do której właśnie dostarczane jest osocze, zawierające niezbędny im do życia pokarm (substancje odżywcze) i tlen.

Wydostając się z naczyń włosowatych w procesie filtracji, osocze rozpływa się w przestrzeni międzykomórkowej. Droga powrotna (resorpcja) w 90% odbywa się również poprzez naczynia włosowate układu krwionośnego, ale pozostałe 10%, zawierające m.in. usuwany nadmiar białek, zbyt dużych by mogły być odprowadzone przez naczynia włosowate, musi być odprowadzone właśnie przez układ limfatyczny. Układ ten odpowiada również za równowagę płynów w organizmie, odprowadzając ich nadmiar.

Zaburzenia układu limfatycznego

Zaburzenia w funkcjonowaniu układu limfatycznego oznaczają m.in. zaleganie nadmiaru płynów w przestrzeni międzykomórkowej (w tkankach organizmu). Trzeba wiedzieć, że objętość płynów odprowadzanych codziennie przez ten układ wynosi 2-3 litry. Gdyby nagle pozbawić człowieka jego układu limfatycznego, umarłby w przeciągu jednej doby. Wystąpiłyby wówczas silne obrzęki ciała, objętość krwi spadłaby do poziomów alarmowych, a w konsekwencji mocno wzrosłoby ciśnienie tętnicze.

Obrzęk limfatyczny

Obrzęk limfatyczny jest spowodowany nagromadzeniem się nieodprowadzonej limfy, co może wystąpić w przypadku uszkodzenia układu limfatycznego lub wad rozwojowych. Zwykle dotyczy kończyn, chociaż może dotyczyć również twarzy, szyi i brzucha.

Ekstremalny obrzęk limfatyczny to tzw. słoniowacizna. Wówczas obrzęk postępuje do tego stopnia, że skóra staje się gruba i wygląda podobnie do skóry kończyn słonia.

Obrzęk limfatyczny może również wystąpić po chirurgicznym usunięciu węzłów chłonnych. Usunięcie węzłów pod pachą powoduje obrzęk ramienia, a resekcja węzłów pachwinowych powoduje obrzęk nogi. Wówczas limfa ma znacznie utrudniony powrót do naczyń żylnych. Leczenie zwykle polega na drenażu limfatycznym i stosowaniu odzieży uciskowej.

Usunięcie węzłów chłonnych pod pachą bardzo często ma miejsce przy zabiegu mastektomii. Pacjentki z usuniętymi w ten sposób węzłami chłonnymi można wspomagać specjalnym masażem przewidzianym dla kobiet po tym zabiegu.

Naturalne sposoby na obrzęki

Znając sposób funkcjonowania układu limfatycznego, można efektywnie wspomagać proces odprowadzania płynów z przestrzeni międzykomórkowej. Oczywiście stosowane sposoby na obrzęki muszą być dostosowane do pierwotnej przyczyny obrzęku, żeby zamiast pomóc nie wzmocnić tylko procesu chorobowego. W cięższych przypadkach metody te powinny być stosowane pod kontrolą lekarską. Jednak w większości przypadków medycyna naturalna jest wystarczająca.

Naturalnym wsparciem w usuwaniu obrzęków będą:

1. Zioła, które działają moczopędnie i odwadniająco (diuretycznie), np.: pokrzywa, skrzyp, mniszek lekarski. Natomiast w przypadku, gdy przyczyną obrzęku jest gromadzenie się w organizmie kwasu moczowego, można stosować: korę brzozy albo grabu, korzeń mniszka, kłaczę perzu, korzeń lub liście podagrycznika.

2. Ruch i ćwiczenia fizyczne, powodujące skurcze mięśni przeciskające limfę w naczyniach. Nie muszą to być ciężkie i skomplikowane ćwiczenia. Wystarczy prosty ruch: spacer, bieganie, proste czynności domowe, takie jak praca w ogrodzie czy odkurzanie. Lepszy będzie lekki, ale częsty ruch, niż ciężki, ale sporadyczny.

3. Dieta, gdyż badania pokazują, że nieodpowiednia dieta upośledza funkcje układu limfatycznego. Oczywiście otyłość też jest dla niego znacznym obciążeniem. Rodzaj diety nie będzie żadnym odkryciem. Musi to być zbilansowane pod względem zawartości poszczególnych składników odżywczych dieta. Powinna być bogata w warzywa i owoce, naturalne białka, a także zdrowe przyprawy, zioła, orzechy, leśne grzyby. Ważne są produkty zawierające w składzie jak najwięcej działających przeciwzapalnie kwasów tłuszczowych omega-3, które są bardzo korzystne dla układu limfatycznego. Pisałem o nich tutaj.

4. Nawodnienie, gdyż płyn limfatyczny składa się głównie z wody, dlatego ważne jest, aby zachować odpowiednie nawodnienie. Paradoksalnie odwodnienie może spowolnić pracę układu limfatycznego i negatywnie wpłynąć na krążenie płynów oraz sposób usuwania odpadów z organizmu.

5. Głębokie oddychanie – powolne, kontrolowane oddychanie pomaga w zwiększeniu ruchu limfy w naszym organizmie. Kiedy bierzemy głęboki oddech, przepona rozszerza się, tworzy różnicę ciśnień i pozwala płucom zaangażować przewód piersiowy w celu stymulacji płynu limfatycznego do przepływu z powrotem do krwiobiegu. Przepona jest mięśniem, więc działa na naczynia limfatyczne jak pompa.

6. Masaże lub inaczej drenaż limfatyczny, pomagają usunąć wszelkie blokady w układzie limfatycznym, które powodują obrzęk. Masażysta przeciąga również limfę w kierunku węzłów chłonnych. Udrożniona w ten sposób sieć naczyń limfatycznych zaczyna lepiej funkcjonować. W swojej praktyce stosuję drenaż limfatyczny metody Voddera.

Wskazana i przeciwwskazania do drenażu limfatycznego

WSKAZANIA	PRZECIWWSKAZANIA
– obrzęki i zastoje limfatyczne, – cellulit, – obrzęki powstałe w wyniku urazów oraz po zabiegach operacyjnych, – obrzęki spowodowane zatrzymaniem limfy u kobiet po zabiegu mastektomii, – niektóre choroby metaboliczne, – cukrzyca, – profilaktyka działania układu odpornościowego, – pomocniczo w procesie odchudzania.	– gorączka, – ostre choroby bakteryjne i wirusowe, – przerwania ciągłości skóry w miejscu planowanego zabiegu, – zaawansowana miażdżyca, – toczący się proces nowotworowy, – zakrzepica, – obrzęki będące rezultatem choroby popromiennej.
Drenaż limfatyczny jest także wskazany przy chorobach zwyrodnieniowych stawów oraz zmianach troficznych powłok skórnych.	Mimo, że ciąża nie jest przeciwwskazaniem do zabiegu, to w tym okresie należy wykonywać terapię ze szczególną uwagą.